Menisküs, diz ekleminde yer alan ve eklem hareketlerini destekleyerek, yükün kemik ve kıkırdakla birlikte paylaşılmasını sağlayan, sert ve lastik benzeri bir dokudur.
Diz ekleminde, iç ve dış olacak şekilde iki tane menisküs bulunur. Hilal şeklinde olan menisküsün cilde yakın olan dış kısmı kan damarlarıyla beslenirken, merkez bölgesi kan damarlarından yoksun olup eklem sıvısından beslenir. Bu farklılık, yırtıkların tedavi yöntemlerini etkilemektedir.
Menisküs Yırtıkları Nasıl Oluşur?
Menisküs yırtıkları genellikle sporcularda görülmekle birlikte, her yaştan ve her kesimden insanlarda da meydana gelebilir. Bu yırtıklar, dizin ani bir darbe alması, ani bir burkulma, sabit duran bir ayak üzerinde aniden dönme ya da düşme sonucu oluşabilir. Özellikle futbol, basketbol, voleybol ve kayak gibi ani manevraların sık yapıldığı sporlarda menisküs yırtıkları daha yaygın olarak görülür.
Menisküs Yırtığı Olduğunda Ne Gibi Şikayetler Ortaya Çıkar?
Menisküs yırtığı oluştuğunda dizde ağrı, hareket kısıtlılığı, şişlik, takılma ve kilitlenme gibi belirtiler ortaya çıkar. Gençlerde meydana gelen yırtıklarda özellikle mekanik şikayetler, yani takılma ve kilitlenme gibi durumlar daha yaygındır. Menisküs yırtığı hareketli ise eklem aralığına sıkışarak dizi kilitleyebilir. Bu durumda hasta genellikle dizini tam olarak uzatamaz ve bükmekte de zorlanır.
Daha ileri yaşlarda meydana gelen yırtıklarda ise hareketler sırasında belirginleşen yaygın bir ağrı daha fazla hissedilir.
Menisküs Yırtığı Nasıl Anlaşılır?
Menüsküs yırtığının anlaşılması için; ağrı, şişlik, hareket kısıtlığı olup olmadığı değerlendirilmelidir. Eğer dizde
- Özellikle hareket ederken ağrı oluşuyorsa,
- Şişme varsa,
- Dizin tam olarak bükülmesi bir sorunsa,
- Dizin takıldığını veya kilitlendiğini hissediyorsanız,
- Hareket ederken dizden ses geliyorsa menüsküs yırtığından şüphelenebilirsiniz.
Menisküs Yırtığının Tedavisi Nasıldır?
Tanı konulduktan sonra, hastanın şikayetlerinin ciddiyeti ve günlük yaşamındaki işlevlerine etkisi değerlendirilerek tedavi planlanır. Acil durumlar (örneğin, diz ekleminin kilitlenmesi veya hareket ettirilememesi) hariç tutulduğunda, ilk etapta ağrı kesici ve iltihap giderici ilaçlar, istirahat, egzersiz, soğuk uygulama ve aktivitelerin düzenlenmesi gibi konservatif tedavi yöntemleri uygulanır. Bu yöntemlerle başarı elde edilemezse, özellikle genç hastalarda cerrahi müdahale gerekebilir. Günümüzde cerrahi tedavi, eklemin kamerayla görüntülenmesi suretiyle gerçekleştirilen “artroskopik-kapalı” teknikle yapılmaktadır.
Bu teknikte diz ekleminin içi görüntülenerek hem tanı konulmakta hem de varsa ek problemler belirlenip aynı anda tedavi edilebilmektedir. Amacımız, mümkün olduğunca sağlıklı menisküs dokusunu korumak ve uygun vakalarda dikişle onarmaktır.
İleri yaştaki hastalarda ise menisküs yırtığına eşlik eden diğer sorunlar tedavi planlamasında önemli rol oynar. Menisküs yırtığı ile birlikte belirgin kıkırdak kaybı (kireçlenme-osteoartrit) varsa, tedavi bu duruma göre planlanmalıdır. Sadece menisküs yırtığının mevcut olduğu durumlarda yine artroskopik cerrahi tercih edilebilir.
Menisküs Yırtığının Ameliyatından Sonraki Süreç Nasıldır?
Cerrahi tedavi artroskopik yöntemle gerçekleştirildiğinde, ameliyat sonrası dönem açık ameliyatlara kıyasla oldukça rahattır. Ağrı daha az olur ve hareket kabiliyeti daha yüksektir. Ameliyat sırasında yalnızca menisküs yırtığı tespit edilip yırtık menisküs dokusu çıkarılmışsa, ameliyat sonrasında diz üzerine ağırlık vermek mümkündür. Genellikle ameliyatın ertesi günü hastaneden taburcu olunur. Dize elastik bandaj sarılır, evde buz tedavisine devam edilir, basit ağrı kesiciler alınır ve önerilen egzersizler yapılır.
Genellikle evde kısa süreli dinlenme yeterlidir. Menisküs yırtığı dikişle tamir edilmişse, iyileşme süresince (genellikle 2-4 hafta) koltuk değneği kullanılarak o bacağa kontrollü yük verilerek yürünür. Eşlik eden başka sorunlar (örneğin ön çapraz bağ yırtığı, kıkırdak problemleri) olduğunda, yapılan işlemlere bağlı olarak ameliyat sonrası dönem farklılık gösterebilir.
Menisküs Yırtığı Ameliyattan Sonra Tekrarlar mı?
Tamir edilen menisküs, bir travma sonucunda tekrar yırtılabilir. Dizde iki menisküs bulunur ve diğer menisküs de benzer şekilde bir travma sonucu yırtılabilir. Ancak, uygun şekilde gerçekleştirilen bir ameliyat sonrasında menisküsün tekrar yırtılması genellikle basit sebeplerle olmaz.
