Omuz artroskopisi, omuz ekleminde meydana gelen sorunların tanı ve tedavisi için kullanılan minimal invaziv bir cerrahi tekniktir.
Bu yöntemde, artroskop adı verilen ince bir kamera ve küçük cerrahi aletler, omuzda yapılan küçük kesilerden eklem içine yerleştirilir. Artroskop, eklem içinin ayrıntılı bir görüntüsünü ekrana yansıtarak cerrahın omuz eklemindeki yapıları net bir şekilde görmesini sağlar. Bu sayede, omuz eklemindeki yırtıklar, iltihaplanma, kemik çıkıntıları, tendon hasarları gibi sorunlar teşhis edilebilir ve gerekli cerrahi müdahaleler yapılabilir.
Omuz artroskopisi, açık cerrahiye göre daha az invaziv olması, daha küçük kesikler gerektirmesi ve genellikle daha hızlı bir iyileşme süreci sunması nedeniyle tercih edilir. İşlem sonrasında hastalar genellikle daha az ağrı yaşar ve normal aktivitelerine daha çabuk dönebilirler. Ancak, her cerrahi işlemde olduğu gibi omuz artroskopisi de riskli durum taşır ve uygun hasta seçimi önemlidir.
Omuz Artroskopisi Nasıl Yapılır?
Hastanın omuz bölgesi steril hale getirilir ve genellikle genel anestezi uygulanır, ancak bazı çok nadir durumlarda lokal veya bölgesel anestezi de tercih edilebilir. Cerrah, artroskopi sırasında omuz eklemine erişim sağlamak için birkaç küçük (yaklaşık 1 cm) kesik açar. Bu kesiler, artroskopun ve cerrahi aletlerin yerleştirileceği noktalardır. Artroskop adı verilen ince bir kamera, omuz eklemine yerleştirilir. Artroskopun ucu bir ışık kaynağına ve kamera sistemine bağlıdır, bu da cerraha eklem içini bir monitörde ayrıntılı olarak görme imkanı sağlar. Artroskopun sağladığı görüntüler, cerraha eklem içindeki yapıları inceleme ve varsa sorunları görme imkanı verir.
Peki omuz artroskopisi nasıl uygulanır? Cerrah, artroskopik görüntüleri kullanarak eklem içindeki herhangi bir yapısal hasarı veya anormalliği değerlendirir. Bu hasarlar arasında rotator manşet yırtıkları, labrum yırtıkları, kıkırdak hasarı, omuz sıkışma sendromu (impingement), cisimler veya kemik parçaları görülebilir ve iltihaplanmalar bulunabilir. Gerekli tüm tedaviler yapıldıktan sonra artroskop ve cerrahi aletler çıkarılır. Kesiler dikiş veya bantlarla kapatılır ve steril pansuman yapılır.
Omuz Artroskopisi Kimlere Uygundur?
Omuz artroskopisi, omuz ekleminde çeşitli problemler yaşayan ve diğer tedavi yöntemlerinden fayda görmeyen hastalar için uygun bir tedavi seçeneği olabilir. Konservatif tedavi yöntemlerinden sonuç alamayan ve omuz ekleminde yapısal sorunları olan hastalar için etkili ve minimal invaziv bir tedavi seçeneğidir. Aşağıda omuz artroskopisinin uygun olduğu bazı hastalıklara örnek verilmektedir.
Rotator Manşet Yırtıkları: Rotator manşet kaslarının tendonlarında meydana gelen yırtıklar, omuzda ağrı ve hareket kısıtlılığına neden olabilir. Bu yırtıklar, spor yaralanmaları, düşmeler veya yaşa bağlı dejenerasyon sonucu oluşabilir. Konservatif tedavilere (ilaç, fizik tedavi) yanıt vermeyen durumlarda artroskopi ile onarılabilir.
Labrum Yırtıkları (Bankart veya SLAP lezyonları): Omuz eklemini stabilize eden labrum adı verilen yapının yırtılması, tekrarlayan omuz çıkıkları veya travma sonucunda meydana gelebilir. Bu tür yırtıklar, artroskopi kullanılarak tamir edilebilir.
Omuz Sıkışma Sendromu (İmpingement Sendromu): Omuz ekleminde tendonların ve bursanın (yastıkçık) kemik çıkıntılar arasında sıkışması durumudur. Bu, özellikle kolu yukarı kaldırma hareketlerinde ağrıya neden olabilir. Ağrıya kolda güçsüzlük ve normal omuz hareketlerinde zorlanma eşlik edebilir. Artroskopi ile bu sıkışma durumuna neden olan kemik çıkıntıları alınabilir ve rahatlama sağlanabilir.
Omuz Artroskopisi Kimlere Uygun Değildir?
Ciddi kalp, akciğer, böbrek hastalıkları veya kanama bozukluğu olan kişiler için uygun olmayabilir. Enfeksiyonun varlığında da cerrahi müdahale genellikle ertelenir veya iptal edilir. İleri derecede kireçlenme durumlarında artroskopi yerine total omuz protezi gibi daha büyük cerrahi girişimler düşünülebilir.
Omuz Artroskopisi Sonrası İyileşme Süreci
Omuz artroskopisi sonrasında, iyileşme sürecini hızlandırmak ve komplikasyon riskini en aza indirmek için belirli bakım ve rehabilitasyon adımlarının izlenmesi önemlidir. Ameliyat sonrası ilk birkaç gün boyunca omuzun dinlendirilmesi önemlidir. Cerrah, kolunuzu bir askıda tutmanızı veya omuz sabitleyici kullanmanızı önerebilir. Şişliği ve ağrıyı azaltmak için ameliyat sonrası ilk 48 saat boyunca düzenli olarak (her 1-2 saatte bir, 15-20 dakika süreyle) buz uygulaması yapılmalıdır. Ameliyat sonrası baş ağrısı ve rahatsızlık normaldir. Cerrah tarafından verilen ağrı kesiciler düzenli olarak kullanılmalı ve ağrı şiddetli hale gelirse doktor bilgilendirilmelidir.
Omuz artroskopisi sonrasında ilk hafta içinde genellikle pasif hareket egzersizlerine başlanır. İkinci haftadan itibaren aktif hareket egzersizleri ve omuz kaslarını güçlendirmeye yönelik fizik tedavi programı başlatılır. Kolun hareket açıklığını geri kazanmak için düzenli olarak belirli egzersizlerin yapılması önemlidir. Cerrahınız, iyileşme sürecinizi değerlendirmek ve gerekirse tedavi planınızı ayarlamak için düzenli takip randevuları ayarlayacaktır. Bu kontrollerde genellikle kesilerin iyileşmesi, omuz hareket açıklığı ve ağrı düzeyi değerlendirilir.
